محمد ضیف کیست؟ | فرمانده حماس و ملقب به گربه‌ای با ۹ جان که ترور شد

رویداد ۲۴| روح انگیز دری: حزب الله لبنان در بیانیه‌ای اعلام کرده است که «محمد ضیف»، فرمانده گردان‌های عزالدین قسام، شاخه نظامی حماس ترور شد. حزب الله لبنان اعلام کرده است که او در حملات هوایی اسرائیل در ۱۳ ژوئیه ۲۰۲۴ به المواسی واقع در خان یونس به همراه رافع سلامه، یکی دیگر از فرماندهان نظامی حماس، به شهادت رسیده است». سخنگوی گردان‌های عزالدین قسام، نیز این خبر را تایید کرده است.

در نوامبر ۲۰۲۴، دیوان کیفری بین‌المللی، حکم بازداشت ضیف به‌همراه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر وقت اسرائیل و یوآف گالانت، وزیر دفاع سابق اسرائیل را صادر کرد.

با این وجود ضیف به دلیل مواضعش علیه اسرائیل در میان فلسطینی‌ها محبوبیت زیادی دارد. او به دلیل جان سالم به در بردن از سوء قصد‌های فراوان، به یک «قهرمان مردمی» تبدیل شده است. فلسطینی‌ها به او لقب «متفکر» داده‌اند. شعاری در بین فلسطینیان وجود داشت که می‌گفت: «در مقابل شمشیر، دیواری از شمشیر است؛ ما مردان محمد ضیف هستیم»

محمد ضیف که بود؟

محمد ضیف با نام اصلی محمددیاب ابراهیم المصری متولد ۱۹۶۵ در یک اردوگاه پناهندگی واقع در خان یونس در نوار غزه بود.
به دلیل جابه‌جایی‌های پیوسته او برای در امان ماندن از حملات اسرائیل، لقب ضیف که در عربی به معنای «مهمان» است به او داده شد. او در دانشگاه، در رشته زیست‌شناسی تحصیل کرد و مدتی هم به فعالیت‌های تئاتری پرداخت.

در پنجمین تلاش از سوی اسرائیل برای کشتن او، به ستون فقرات او به شدت آسیب رسید که باعث فلج شدن او شد. از آن پس، او رهبری بازوی نظامی حماس را به معاون خود، احمد جابری واگذار کرد که در سال ۲۰۱۲ به دست اسرائیل کشته شد، اما گفته می‌شود که همچنان تصمیم‌گیری‌های مهم بر عهده خود بود.

محمد ضیف و پیوستن به حماس

ضیف از سال ۱۹۸۹ به حماس و از سال ۱۹۹۳ به مبارزان گردان‌های عزالدین قسام پیوست. ضیف از افراد نزدیک به یحیی عیاش، فرمانده حماس بود.

او پس از کشته شدن صلاح شحاده در سال ۲۰۰۲ به فرماندهی این گردان منصوب شد. اسرائیل او را به عنوان یکی از طراحان عملیات‌های انتحاری فلسطینیان علیه اسرائیلی‌ها از سال ۱۹۹۶ می‌دانست. ضیف همچنین یکی از ۳ طراح اصلی راکت‌های قسام است و از مه ۲۰۰۰ تا آوریل ۲۰۰۱ تحت بازداشت تشکیلات خودگردان فلسطین بود. گفته می‌شود که حفر شبکه‌ای از تونل‌های زیرزمینی در غزه از دیگر کار‌های محمد ضیف بود. گمان می‌رفت که او عملیات‌های نظامی حماس را از همان‌جا رهبری می‌کرد.

محمدضیف و تلاش‌های اسرائیل برای ترور او

اسرائیل دست کم ۷ بار برای کشتن محمّد ضیف تلاش کرد که ۴ بار آن در دهه ۲۰۰۰ میلادی بود. او پس از حمله هوایی به خانه یک عضو حماس در سال ۲۰۰۶ به شدت مجروح شد. به‌طوریکه یک چشم و یک پای خود را از دست داد.

در خلال حمله شبانگاهی جنگنده‌های نیروی هوایی اسرائیل به یک خانه مسکونی در نوار غزه در ۱۹ اوت ۲۰۱۴، ۳ تن از اعضای یک خانواده که یک زن و یک دختر از میان جانباختگان شناسایی شدند، کشته شدند. مقامات اسرائیلی ادعا می‌کنند که فرد سوم، محمد ضیف، پدر این خانواده بوده که یکی از فرماندهان نبرد ۲۰۱۴ اسرائیل و غزه به‌شمار می‌رود. روز بعد، قتل محمد ضیف تکذیب شد و تنها، مرگ همسر و دختر شیرخواره وی تأیید شد.

ناکامی‌های اسرائیل در ترور ضیف باعث شد که از طرف اسرائیل «گربه‌ای با ۹ جان» لقب بگیرد. خودداری ضیف در استفاده از فناوری ارتباطات مدرن، به او امکان فرار می‌داد.

محمد ضیف و روایت اسرائیل از ترور وی

در ۱ اوت ۲۰۲۴، ارتش اسرائیل و شاباک (سازمان اطلاعات و امنیت داخلی اسرائیل) تأیید کردند که در عملیات این نیرو‌ها در سه هفته قبل در خان یونس در نوار غزه، محمد ضیف، فرمانده اصلی شاخه نظامی حماس، کشته شده است.

به نوشته هاآرتص، آمان (سازمان اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل و شباک) در آن روز شنبه، ۱۳ ژوئیه اطلاع قطعی گرفته بودند که محمد ضیف و رافع سلامه در یک ساختمان در حال مذاکره هستند. جنگنده‌های ارتش اسرائیل محلی را که محمد ضیف از تونل‌ها بیرون آمده و در نزدیکی چادر آوارگان در منطقه المواسی در آن با رافع سلامه، فرمانده تیپ خان یونس حماس جلسه برگزار کرده بود، بمباران کردند. رسانه‌های اسرائیل نوشته بودند بیش از ۹ تُن مواد انفجاری برای آن بمباران به کار رفت و احتمال جان به در بردن ضیف بسیار ضعیف بود.

همچنین این ارتش تأکید کرد که از مدت‌ها قبل برای اجرای این حمله و ترور سران القسام برنامه‌ریزی کرده و این حمله بر اساس «داده‌های دقیق» سرویس جاسوسی شین بت و فرماندهی جنوب آن انجام شد.

شبکه العربیه به نقل از یک منبع امنیتی مسئول در حماس ادعا کرد که اعتراف پیک پیام رسان که پیام‌ها را از محمد شبانه، مسئول تیپ رفح گردان‌های القسام منتقل می‌کرد، باعث شد که مکان جلسه ضیف و «رافع السلامه» مسئول تیپ خان یونس، افشا و شناسایی شود.